Bacówka na polanie Biały Potok

Po prawdziwe oscypki do bacówki na Polanę Biały Potok!

Choć na Podhalu serki owcze spotyka się niemal na każdym kroku, znalezienie prawdziwego oscypka nie jest wcale zadaniem prostym. Ich produkcja znana jest tutaj od wieków, bo i pasterstwo ma tu swoją długą historię. Dlatego też Bacówka na Polanie Biały Potok organizuje pokazy robienia prawdziwego oscypka.

Oscypki tutaj są wytwarzane w naszym towarzystwie. Podczas pokazu poznamy historię oscypka, jego skład, jego pochodzenie, a Baca pokaże tajniki jego robienia. Na spotkaniu czas spędzamy w bacówce, gdzie pali się watra, a oscypki są produkowane. Po wydojeniu owiec mleko przelewa się do puciery (drewnianego naczynia). Następnie dodaje do niego podpuszczkę, która powoduje jego ścinanie. Po ścięciu się mleka baca miesza je specjalnym urządzeniem (ferulą).

Powoduje to opadnięcie sera na dno puciery. Następnie wyciąga odpowiednią porcję sera i wyciska go w formie kuli. Przy pomocy ciepłej wody formułuje podłużny kształt oscypka. Zakłada specjalną drewnianą formę nadającą regionalne ozdobne wzory widoczne na oscypku. Po nadaniu odpowiedniego kształtu moczy się go w solance, w celu zakonserwowania sera. Tak przygotowane sery wędzi się w bacówce. Wędzenie trwa kila dni. Po uwędzeniu oscypek uzyskuje złotawy kolor.

Później udajemy się do starej izby, gdzie znajdują się wszystkie sprzęty, te które były używane w domu i te w polu. Znajdziemy m.in. siennik, maselnickę, których już od pokoleń się nie używa. Podczas spotkań można degustować wszystkie przysmaki jakie proponuje w sprzedaży Bacówka. Znajdziemy bundz, gołkę, żurawinę korboce, brudznice, bundz marynowany i przede wszystkim prawdziwego oscypka.


Historia Tatrzańskiego pasterstwa wiąże się nieodłącznie ze wschodnimi Karpatami. To właśnie stamtąd na przełomie XIV i XV wieku przywędrowały z Siedmiogrodu aż na Podhale które, przyniosły ze sobą plemiona Włochów. Ich folklor zdominował tutejszą kulturę osadników, którzy chcąc nie chcąc przejęli od przybyszów także gospodarkę pasterską.

Dziś „owiecki” stanowią chlubę każdego górala. Dawniej oscypki, czyli twarde owcze sery produkowane głównie na Podhalu wraz z żyntycą były używane do rozliczeń pomiędzy gazdą i bacą oraz bacą i juhasem. Dziś oscypek jest  rzysmakiem, który zagościł na europejskich stołach.

I właśnie na Polanie Biały Potok znajduje się bacówka, w której wyrabiane są prawdziwe górskie oscypki czyli te,  które są w sprzedaży od maja do października. Niesamowity smak tutejsze sery zawdzięczają recepturom  rzekazywanym z dziada pradziada.

Wszystkie wyroby wędzone są na miejscu. Wędzarnia znajduje się przed bacówką i jest opalana liściastym drewnem nieżywicznym – olszyną albo bukiem.Goście mogą spróbować jeszcze ciepłych oscypków, a jeśli zjawią się odpowiednio wcześnie rano, zobaczą jak robi się te typowo podhalańskie sery. Na środku szałasu nieprzerwanie pali się watra czyli ogień pozwalający odwiedzającym własnoręcznie przyrządzić oscypek na ciepło. 

Tak pieczony uzyskuje niepowtarzalny smak a z dodatkiem słodkiej brusznicy – borówki zbieranej w sąsiedniej Dolinie Chochołowskiej – po prostu rozpływa się w ustach.

Oprócz tradycyjnych wyrobów takich jak oscypek, bundz, gołka, serki małe, żurawina, korboce, borówka i brusznica, bacówka specjalizuje się w produkcji bundzu marynowanego w oleju z ziołami lub z czosnkiem. Świeży bundz kroi się w kostkę, doprawia do smaku solą, suszy, a następnie marynuje w oleju rzepakowym z dodatkiem ziół. Zazwyczaj do marynaty wykorzystuje się zioła prowansalskie, ale dobra jest też mieszanka na bazie cząbru. Zapakowany do słoika bundz jest smaczny i gotowy do spożycia od samego początku, ale najlepiej smakuje po około miesiącu marynowania.

Dzięki swojemu dogodnemu położeniu, bacówka jest czynna cały rok. Polana Biały Potok znajduje się zaledwie 15 minut jazdy od Krupówek przy drodze głównej w stronę Chochołowa i term Chochołowskich.